طبقه بندی چشمه‌های رادیواکتیو توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی
آژانس بین المللی انرژی اتمی چشمه‌های رادیو اکتیو با کاربرد صنعتی را بر اساس میزان اکتیویته نوعی آنها و همچنین مخاطرات آنها تقسیم بندی کرده است.
سامانه طبقه بندی بر اساس مفهوم چشمه‌های خطرناک با کمیتی بر حسب مقادیر D تعریف می‌شوند. مقدار D اکتیویته ویژه رادیونوکلید یک چشمه است که در صورت تحت کنترل نبودن می‌تواند موجب اثرات قطعی شدید برای محدوده ای از مسیرهایی که موجب هر نوع پرتو گیری خارجی و داخلی از یک چشمه غیر حفاظ دار بدنبال یک پراکندگی از ماده چشمه را به همراه داشته باشد.
جدول 1 طبقه بندی برای چشمه با استفاده‌های متداول [1]
|
طبقه |
چشمه و کاربرد |
نسبت اکتیویته A/D |
|
1 |
مولد برق ترموالکتریک رادیوایزوتوپی پرتو دهنده‌ها چشمه‌های تله تراپی(دور درمانی) چشمه‌های درمانی چند باریکه (چاقوی گاما) |
1000 A/D≥ |
|
2 |
چشمه‌های رادیوگرافی صنعتی چشمه‌های براکی تراپی با آهنگ دز بالا / متوسط |
10> A/D ≥1000 |
|
3 |
مقیاس سنج های صنعتی ثابت که آمیخته ای از چشمه‌های با اکتیویته بالا هستند. مقیاس سنج های چاه پیمایی |
1> A/D ≥10 |
|
4 |
چشمه‌های براکی تراپی با آهنگ دز پایین مقیاس سنج های صنعتی که آمیخته ای از چشمه‌های با اکتیویته بالا هستند. چگالی سنج های استخوان حذف کننده‌های استاتیک (بار الکتریکی ساکن) |
01/0> A/D≥1
|
|
5 |
چشمه‌های براکی تراپی با آهنگ دز پایین دستگاه‌های فلورسانس پرتو-X دستگاه‌های تسخیر الکترونی چشمه‌های طیف سنجی موسبائر چشمه‌های تست دستگاه تصویر برداری گسیل پوزیترون |
A/D > 01/0 و A> معاف |
اکتیویته ماده رادیواکتیو (A) در مرتبه‌های متفاوتی از بزرگی است. بنابراین مقادیر D برای بهنجار کردن محدوده اکتیویته‌ها جهت فراهم کردن یک مرجع برای مقایسه مخاطرات بکار می روند. اکتیویته A بر حسب (TBq) تقسیم بر مقدار D برای رادیونوکلید مربوطه است. در برخی موارد طبقه بندی بر حسب A/D است.
جدول11-3: بیان توصیفات طبقه بندی ها [1]
|
طبقه بندی چشمه |
مخاطره در نزدیکی چشمه |
|
1 |
به شدت خطرناک برای افراد |
|
2 |
بسیار خطرناک برای افراد |
|
3 |
خطرناک برای افراد |
|
4 |
خطر برای افراد غیر محتمل |
|
5 |
خطر برای افراد بسیار غیر محتمل |
