آموزش تعریف کارت سلول در کد mcnp
خطوط تعريف سلولها بعد از خط عنوان شروع ميشود. سلول در كد MCNP به معني محيطهاي مادي جداگانه ميباشد كه با سطوح معيني از هم جدا شدهاند.
ذكر اين نكته ضروري است كه يك سلول حتمآً بايد داراي فضاي مشخص و محدودي باشد و به جز در دو مورد زير نميتواند بصورت بينهايت تعريف شود.
الف) سلول فضاي خارج از مسئله كه بينهايت است و حتماً بايد در يك فايل ورودي تعريف شود اين سلول نشانگر فضائي براي كد است كه ذرات در آن ديگر پيگيري نميشوند.
ب) سلولهاي واحد
شكل كلي تعريف يك سلول بصورت زير است:
j m d geom params
Or
j LIKE n BUT list
J: شماره سلول است كه 1≤j≤99999 ميباشد و به اين مفهوم است كه در هر مسأله تا صد هزار سلول براي كد قابل تعريف است.
m: شماره مادهاي است كه سلول را پر كرده است در صورتي كه در سلولي خلاء (خالي از ماده) باشد آن را با صفر نشان ميدهيم.
d :چگالي ماده پر كننده سلول ميباشد. ميتواند مقادير مثبت و يا منفي را بگيرد، كه البته داراي مفاهيم مختلفي است با علامت منفي به معني چگالي جرمي بر حسب و با علامت مثبت چگالي اتمي بر حسب ميباشد.در صورتي كه سلول خالي باشد اين قسمت وجود ندارد.
geom.: در اين قسمت شماره سطوحي كه سلول را احاطه كردهاند مشخص ميشود. و بسته به اينكه سلول در كدام طرف صفحه مختصات واقع شده است علامت متناسبي به آن اختصاص داده ميشود. در واقع اين قسمت هندسه مسأله را مشخص ميكند و در نوشتن آن بايد بسيار دقت صورت پذيرد.
Params: توضيحات اختياري از پارامترهاي سلولها با استفاده از كلمات كليدي را ميتوان در اين قسمت وارد كرد.
n: نام سلول ديگري است و معمولاً در مورد سلولهائي كه مشابه هستند و تنها در شماره سطح و يا ماده پر كننده با هم متفاوت هستند به كار ميرود.
List: اختلاف بين سلول n و j را بيان ميكند.
در قسمت geom. از بعضي علائم خاصي علاوه بر شماره سطوح نيز ميتواند استفاده شود. مثلاً(:) و يا # و همچنين قرار دادن پرانتز. عددي كه بعد از # بيايد شماره سلول است و يك راه خلاصهنويسي براي نشان دادن فضاي خارج سلول n است. اگر سلول از اجتماع دو ناحيه تشكيل شده باشد با علامت (:) نشان ميدهيم.
مثلاً
3 0 -1 2 -4 #definition of cell 3
4 #3
4 # (1- 2 -4)
+1:-2:+4 or 4
در توضيح Params نيز ميتوان اين مطلب را افزود كه بعضي كلمات كليدي MCNP مثل EXT,PWT,VOL,IMP و… بيان كننده فرمانها و توضيحاتي ميباشند كه در رابطه با سلول خاص ميتوان بكار برد. مثلاً
10 16 -4.2 1 -2 3 IMP: N=4 IMP: P=8 EXT: N=-4x
خط فوق به اين مفهوم است:
سلول شماره 10 با ماده شماره 16 كه داراي چگالي 4.2gr/cm3 ميباشد پر شده است. اين سلول در منطقهاي است كه ناحيه مثبت سطح 1 و 3 و ناحيه منفي سطح 2 را شامل ميشود. اهميت نوترون در اين سلول 4 و اهميت فوتون 8 ميباشد. همچنين نوترون در اين سلول به صورت نمائي در راستاي منفي 0.4 در حال گذار ميباشد.
بعضي مطالب مهمي كه بايد در MCNP در نظر گرفت:
1ـ از تعريف سلولهاي پيچيده اجتناب كنيد. MCNP مسائلي كه از چندين سلول با هندسه ساده تشكيل شدهاند را سريعتر از مسائلي كه از تعداد كمتر سلول اما پيچيده تشكيل شدهاند تحليل ميكند.
2ـ از افزودن سطوح غير ضروري براي توصيف هندسه يك سلول اجتناب كنيد. سطوح اضافي اجراي برنامه را كندتر ميكند و محاسبات مربوط به حجم و مساحت سلول را بهم ميريزد.
3ـ قبل از اجراي برنامه تصوير هندسه برنامه را توسط MCNP رسم كنيد تا از صحت برنامه مطلع شويد.
6ـ سيستم را در جريان ذرات از چشمههاي خارجي قرار دهيد تا خطاي هندسي آن پيدا شود.
ـ خلاصهنويسي معرفي سلول
همانطور كه قبلاً ذكر شد براي اين منظور از دستور LIKE n BUT استفاده ميشود سلول n بايد قبل از سلول J در فايل ورودي قرار داشته باشد. هر عبارتي كه بعد از But قرار گيرد در توضيح كارت سلول است و حتماً بايد در Cell card قرار گيرد و قرار دادن آن در هر كارت ديگر باعث ايجاد خطا در برنامه ميگردد. مثال:
2 3 -3.7 -1 IMP: N=2 IMP=p=4
3 LIKE 2 but TRCL=1 IMP: N: 10
به اين مفهوم است كه سلول 3 از همه لحاظ مشابه سلول 2 است و تنها در مكان و ميزان اهميت نوترون بين آنها اختلاف است.